Neden Meslekî Eğitim

Meslekî ve teknik eğitim sosyal ve ekonomik sektörler ile iş birliği içinde ulusal ve uluslararası meslekî yeterliliğe, meslek ahlâkına ve meslekî değerlere sahip, yenilikçi, gi­rişimci, üretken, ekonomiye değer katan ehil iş gücü ye­tiştirmeyi amaçlamaktadır. Meslekî ve teknik eğitim ile bireylerin ilgi, yetenek ve mizaçları doğrultusunda uygun öğrenme fırsatlarının sunulduğu, iş ve meslek ahlakını merkeze alan yenilikçi, istihdama hazırlayan, iktisadi ve sosyal sektörlerin ihtiyaçlarına göre geliştirilen ve paydaş­larla iş birliği içinde sürekli yenilenen bir meslekî ve teknik eğitim sistemi oluşturulması amaçlanmaktadır.

Eğitim, ulusal ekonomide gelirin artması yoluyla ekonomik büyümeyi, gelir dağılımının daha adaletli olmasını ve toplu­mun iktisadi gelişiminin hızlanmasını sağlamaktadır. Mes­lekî ve teknik eğitim, bireysel ve toplumsal açıdan ekono­miye doğrudan etki etmesi nedeniyle sosyal ve ekonomik yönden ülkenin gelişimini sağlayacak potansiyele sahiptir. Amoor (2011), meslekî ve teknik eğitimin temel amacının ülkenin ve bireyin istihdam açısından beklentilerini uyum­lu hale getirmek olduğunu belirtmiştir. Meslekî ve teknik eğitim öğrencileri iyi vatandaş olarak yetiştirmenin yanı sıra esnek bir yapı içinde ilgi ve yetenekleri doğrultusunda ortak bir genel kültür verilerek bir üst öğrenime ve iş haya­tına hazırlamayı hedeflemektedir.

Ülkelerin iktisadi ve sosyal kalkınmasında önemli rol oynayan meslekî ve teknik eğitimde, bireylere ilgi, yetenek ve mizaç­ları doğrultusunda mesleğin gerektirdiği bilgi, beceri, tutum, tavır ve meslek ahlakını kazandırmak son derece stratejiktir. Meslekî ve teknik eğitimde sektörün iş gücü ihtiyacına cevap verebilecek niteliğe sahip, gelişen teknolojiye uyum sağla­yabilen, paydaşların planlama ve karar alma süreçlerine et­kin katıldığı bir yapının kurulması amaçlanmaktadır.

2023 hedefleri ile uyumlu bir sistem oluşturulması için mes­lekî ve teknik eğitime yönelik var olan toplumsal algıyı değiş­tirmeyi hedefleyen, öğrencilerin meslekî ilgi ve yeteneklerini tespit eden ve çocuklar ile ailelerini bu doğrultuda yönlen­diren, akademik ders yoğunluğunun azaltıldığı, meslekî ders içeriklerinin güncellendiği, öğretmenlerin iş başında eğitim olanaklarının artırıldığı, ulusal ve uluslararası sektör ve kamu finansal kaynaklarının kullanımı yoluyla okulların alt yapı ve donanımının hızla değişen ve gelişen teknolojiyle uyumlu hale getirildiği, mezunlarına istihdamda öncelik sağlayan ve farklı ücret politikalarının uygulandığı, sektörün meslekî ve teknik eğitim süreçlerinde daha fazla yer aldığı, sektör lider­leri ile iş birliği imkânlarının artırıldığı, ulusal ve uluslararası düzeyde sektörel iş birliği protokolleri ve iyi uygulama mode­li olabilecek projelerin hayata geçirildiği, mezunlarının kendi alanlarında yükseköğretime geçişlerini sağlayacak bütünle­şik bir yapının kurulması planlanmaktadır.

Meslekî ve Teknik Eğitimin Öncelikleri

• İhtiyaç doğrultusunda nitelikli iş gücü yetiştirmek,
• Meslekî ve teknik eğitimi katılımcı bir anlayışla yönetmek,
• Mezunların üretime katılacak şekilde yetişmesini sağlamak,
• Meslekî ve teknik eğitim sistemini sürekli geliştirmek ve kalitesini yükseltmek. 
• İş piyasasının ihtiyaçlarına göre modüler öğretim programları hazırlamak,                         
• Ekonomide verimlilik ve rekabet gücünün artırılma­sı için eğitimin sosyal ve sektörel entegrasyonunu sağlamak,             
• Bireylere bir mesleğin gerektirdiği bilgi ve becerilerin yanı sıra değişime uyum sağlaması için ihtiyaç duyu­lan yetkinlikleri kazandırmak,
• Dijitalleşme süreciyle birlikte belirli alanlarda bireyle­re bilgi ve iletişim teknolojilerinde temel yetkinliklerin yanı sıra üst düzey becerileri de kazandırmak,
• Öğrencileri millî kültürümüzün temeli olan ahilik anlayışıy­la ve bu anlayışa özgü iş ahlakı değerleriyle yetiştirmek,
• Meslekî ve teknik eğitim ile insan odaklı kalkınmanın sağlanmasında etkin yer almak,
• Sektörün dijital dönüşümü çerçevesinde yeni iş alan­larının oluşturulması ve istihdamın artırılmasında rol oynayan girişimcilik anlayışının kazandırılması.                  
• Meslekî ve teknik eğitim, ihtiyaç duyan herkesin erişimine açık olmalı, bireylere ilgi ve yetenekleri doğrultusunda ça­ğın şartlarına uygun yetkinlikleri kazandırmalı, bireylerin girişimcilik, ekip çalışması, karar verebilme, sorun çözebil­me özelliklerini desteklemeli, ulusal ve uluslararası alanda tanınırlığını ve hareketliliğini sağlamalı ve bireyleri değişen sosyal ve ekonomik koşullara uyum sağlayabilen dinamik bir yapıda yetiştirmeli ve geliştirmelidir.

Devlet Desteği

İşletmede beceri eğitimi ve staj faaliyetlerinin niteliğini artırmak ve işletmelerin bu anlamda mali yükümlülüklerini azaltmak amacıyla 2016 yılında 3308 sayılı kanuna eklenen geçici madde ile işletmelerin öğrencilere ödeyeceği ücrete devlet desteği getirilmiştir. İlgili kanun maddesine göre 5 yıl boyunca işletmeler tarafından öğrencilere ödenen asgari ücretin en az %30'unun 20 ve üzeri personel çalıştıran işletmelerde 1/3'ü, 20 altı personel çalıştıran işletmelerde ise 2/3'ü devlet desteği olarak ödenecektir. Bu kapsam ilgili altyapı çalışmaları yapılmış ve devlet desteği düzenli olarak ödenmeye devam etmektedir.

Özel Okul Teşviki
Özel mesleki ve teknik ortaöğretimi teşvik etmek, özellikle organize sanayi bölgelerinde (OSB) mesleki ve teknik ortaöğretim kurumları açarak mesleki eğitim – sektör işbirliğini üst seviyeye taşımak ve sektörün talep ettiği nitelikli işgücünü kendi atölyelerinde yetiştirmesine imkân sağlamak amacıyla 5580 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanununun 12 maddesi gereğince 2012-2013 eğitim öğretim yılından başlamak üzere organize sanayi bölgelerinde açılan mesleki ve teknik eğitim okullarında öğrenim gören her bir öğrenci için resmî okullarda öğrenim gören bir öğrencinin okul türüne göre Devlete maliyetinin bir buçuk katını geçmemek üzere devlet desteği yapılmaktadır. Destek verilecek alanlar ve tutarlar her eğitim öğretim yılı itibarıyla Maliye Bakanlığı ile Bakanlık tarafından müştereken belirlenerek, Bakanlık bütçesine bu amaçla konulan ödenekten karşılanmaktadır.

Uygulamadan alınan olumlu sonuçlar ve sektör talepleri doğrultusunda ilgili kanunun aynı maddesi gereğince 2017-2018 eğitim ve öğretim yılından itibaren OSB dışında bulunan mesleki ve teknik ortaöğretim kurumlarına da öğrenci başına devlet desteği verilmeye başlanmıştır.

Kadın, Genç ve Mesleki Yeterlilik Belgesi Olanların Teşviki
31.12.2020 yılına kadar işsiz olan kişileri istihdam eden özel sektör işverenlerin prime esas kazanç üst sınırına kadarki sosyal güvenlik primi işveren payları (524,47 TL ila 3.933,54 TL) İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanmaktadır.

Faydalanma şartları :

- Kişinin son 6 aydır işsiz olması

- Kişinin istihdam edildiği tarihten önceki son 6 ayın ortalama sigortalı çalışan sayısına ilave olarak istihdam edilmesi

- Özel sektör işvereni olması

Faydalanma süresi

- 18 yaş ve üzeri kadınları istihdam eden işverenlere 24 ila 54 ay,

- 18-29 yaş arası erkekleri istihdam eden işverenleri istihdam eden işverenlere 12 ila 54 ay,

- 29 yaş ve üzeri erkekleri istihdam eden işverenlere 6 ila 30 ay,

- Çalışmakta iken; 01.03.2011 tarihten sonra mesleki yeterlik belgesi alanlar, mesleki ve teknik eğitimi tamamlayanlar veya işgücü yetiştirme kurslarını bitirenleri istihdam eden işverenlere 12 ay süreyle destek sağlanmaktadır. İŞKUR'a kayıtlı olmayı teşvik etmek amacıyla kişinin İŞKUR'a kayıtlı olması durumunda destek süresine 6 ay eklenilmesi yönünde hüküm getirilmiştir.

İşverenlerce; aylık prim ve hizmet belgesinin yasal süresi içerisinde SGK'ya verilmesi ve primlerin yasal süresi içerisinde ödenmesi gerekmektedir. 

Mesleki Eğitim ile ilgili aşağıdaki videoyu izleyebilirsiniz.

https://youtu.be/BzkBrFjkFOc